कुरा सन् १९७३ मा भियतनामको एक प्रान्त क्वाङ त्रीको हो । ‘स्पात भूमि’ को नामले चिनिने यो ठाउँ बारुदको गन्धले भरिएको छ, जहाँ त्यतिबेलासम्म पनि युद्धको विभत्स रूप अनुभव गर्न सकिन्थ्यो । क्वाङ त्री क्षेत्र स्वतन्त्र भइसके पनि भियतनामी जनता मुक्ति र स्वतन्त्रताको लडाइँ निरन्तर रूपमा लडिरहेका थिए । यस्तो समयमा क्युबाको तर्फबाट भियतनामी जनताको पक्षमा उभिन फिडेल (क्याष्ट्रो) त्यहाँ पुग्नु भएको थियो ।
फिडेल युद्धको समयमा भियतनामको भ्रमण गर्ने प्रथम राष्ट्र प्रमुख हुनुहुन्थो । उहाँले फ्रान्सेली उपनिवेशवादीहरू र अमेरिकी हस्तक्षेपको विरुद्ध संघर्ष गर्ने र विजय हासिल गर्ने भियतनामी जनताको क्षमताको प्रशंसा गर्नुभएको थियो ।
राष्ट्रिय मुक्ति मोर्चाको झण्डा उठाएर देखाएको उहाँका तस्विरहरूमा तिनीहरू (भियतनामी जनता) को विजयप्रति उहाँको दृढ विश्वास झल्किन्छ । उहाँ पनि हो ची मिन्ह जस्तै विश्वस्त हुनुहुन्थ्यो कि दुश्मनलाई एक पटक पराजित गरिसकेपछि भियतनामी जनताले आफ्नो मातृभूमिलाई ‘दश गुणा सुन्दर’ हुनेगरी निर्माण गर्न सक्नेछन् ।
मुलुकको पहिलो भ्रमणको क्रममा सन् १९७३ को सेप्टेम्बर १२ मा प्रधान सेनापति (कमाण्डेन्टे) क्यास्ट्रोले भनेका थिए “भियतनामी जनताले जस्तो लामो र वीरतापूर्ण संघर्ष अरू कुनै मुक्ति आन्दोलन, स्वतन्त्रताका लागि सञ्चालन गरेको अरू कुनै संघर्षमा भएको छैन ।”
क्युवाका लागि भियतनामका राजदुत नुयेन त्रङ थानले ग्रान्मा इन्टरनेशनलसँगको एक्स्क्लुसिभ कुराकानीका क्रममा भन्नुभयो, “सो भ्रमणको पैँचालीस वर्षपछि पनि स्वतन्त्र दक्षिणी भियतनामका जनता भियतनामी नेताहरू र सैनिकहरूसँगै युद्ध मैदानमा बिरामीहरूसँग कुराकानी गर्दै हिँडिरहेको, सँधै आत्मीय एवम् विनम्र र दुई देश बिचको ऐक्यबद्धताको साझा प्रतीकको रूपमा रहेको एउटा महान् मानिसलाई सन्झिरहन्छन् ।”
फिडेलको यात्रा अति नै खतरापूर्ण थियो । युद्ध झन् चर्किँदै गइरहेको थियो । खतराको बाबजुद पनि फिडेलले स्वतन्त्रता प्राप्त गरेको दक्षिणी क्षेत्रको क्वाङ त्रीको भ्रमण गर्ने निर्णय लिनुभयो ।
“दुश्मन भने यो प्रान्त पहिले नै स्वतन्त्र भएको थाहा दिन चाहँदैनथ्यो । फिडेलको भ्रमणले यो कुरा विश्वले थाहा पाउन संभव भयो । उहाँले त्यहाँ जैतुनी हरियो रङको पोशाकमा उपस्थित भएर आफ्नो महानता प्रदर्शन गरिरहनु भएको थियो । यो भियतनामी जनताको पक्षमा क्युवाको समर्थनको सांकेतिक अभिव्यक्ति थियो ।”, त्रङ थानले भन्नुभयो ।
“फिडेलले भियतनामी जनताको हृदयमा एक अमिट छाप बसाइदिनु भयो । उहाँले ऐक्यबद्धता, साहस र गौरवपूर्ण अस्तित्वको आदर्श छाड्नु भयो । उहाँ मेरा देशका जनताको मात्र नभई सम्पूर्ण विश्वका लागि न्यायपूर्ण संघर्षका लागि लड्ने प्रेरणाको स्रोत हुनुहुन्थ्यो ।
इतिहासलाई पुनर्जीवित गर्दैः
फिडेलले भियतनाममा गरेको पहिलो राजकीय भ्रमणले दुई देशहरू, कम्युनिस्ट पार्टीहरू, सरकारहरू र जनताको बिचमा स्थापित गरेको सम्बन्धको इतिहासलाई उच्च महत्त्व दिँदै दुवै देशले विभिन्न कार्यक्रमहरू आयोजना गरेर सो भ्रमणको वर्षगाँठ मनाए ।
क्युबामा सेप्टेम्बर १२ मा सञ्चार मन्त्रालयको सभा कक्षमा उत्सवको मुख्य कार्यक्रम आयोजना गरिएको थियो ।
हवाना स्थित भियतनामी राजदूतले बताउनुभयो कि पिनार डेल रियो, हेल्गुइन, कमाग्ये र ग्वान्टानामो लगायतका धेरै प्रदेशहरूमा दुई देश बिचको भगिनी सम्बन्धलाई मजबुत बनाउन विभिन्न संस्थाहरू र स्कुलहरूद्वारा विभिन्न बैठकहरू र कार्यक्रमहरू आयोजनामा गरियो ।
“भियतनाममा क्वाङ त्री प्रदेशको राजधानीमा कमाण्डेन्टे फिडेल क्याष्ट्रोको अर्धकदको मूर्ती उद्घाटन गरेर मुख्य कार्यक्रम सम्पन्न भयो । उक्त कार्यक्रममा भियतनाम सरकारका उच्च प्रतिनिधिहरू र प्रथम उपराष्ट्रपति तथा पार्टीका पोलिट ब्युरो सदस्य साल्भाडोर वाल्देस मेसाको नेतृत्त्वमा क्युबाली प्रतिनिधि मण्डलको सहभागिता रहेको थियो । कुटनितिज्ञहरू चर्चा गर्छन्, डोङ्ग हा विश्वको प्रथम सहर बनेको छ, जहाँ फिडेल क्यास्ट्रोको नाममा प्लाजा बनेको छ । दोङ हा समस्त विश्वमा यस्तो पहिलो सहर बन्ने अवसर प्राप्त भएको छ, जहाँ फिडेल क्यास्ट्रोको नाममा कुनै भवनको नामाकरण गरिएको होस् ।”, कुटनीतिज्ञले औँल्याए ।
पृष्ठभूमिमा सो टापूको स्वतन्त्रताका लागि निर्णायक युद्ध भएको रणमैदानका पर्वतहरूको प्रतिनिधित्व गर्ने तीन वटा स्तुपाहरूसहित निर्माण गरिएको काँसको अर्धकदको मूर्ती मार्बलको स्तम्भमा जडित गरिएको छ । यी घाँसे पर्वतहरूमा क्युवाको राष्ट्रिय बनस्पति, रोयल पाल्मस्, रोपिएको छ भने बायाँतर्फ क्यारिबियन सागरलाई झल्काउने एउटा सानो कृत्रिम ताल बनाइएको छ ।
गहिरो जरा गाडिएको मित्रताः
क्युबा र भियतनामका मित्रताका जराहरू गहिरा छन्, जसलाई हो ची मिन्हका पंक्तिहरू उद्धृत गर्ने हो भने, “जराहरू बलिया भए मात्रै रुख लामो समयसम्म बाँच्न सक्छ ।” सायद यही कारणले होला, यो मित्रता हाम्रा देशका जनताको हृदयभित्र निरन्तर मौलाउँदै गइरहेको छ ।
राजदूत थान भन्नुहुन्छ, “सन् १९६० मा दुई देश बिचको दौत्य सम्बन्ध स्थापित भएदेखि कायम रहँदैआएको क्युबा र भियतनाम बिचको भ्रातृत्त्व, ऐक्यबद्धता र अविच्छिन्न सहकार्यको सम्बन्धलाई निरन्तरता दिनु हाम्रा (दुई) देशका युवा पुस्ता र नयाँ नेताहरूको दायित्त्व हो ।
“हाम्रा दुई देशहरू बिच साझा विचार छ, आपसी विश्वासको बन्धन छ र हाम्रो बिचमा राजनीतिकस्तरमा जुन सम्बन्ध छ, आर्थिक तथा व्यावसायिक सम्बन्धलाई सोहीस्तरमा पुर्याउने कुरा हाम्रो काँधमा छ,” उहाँले भन्नुभयो ।
एसियामा भियतनाम क्युबाको दोस्रो ठुलो व्यापारिक साझेदार हो र गएको वर्षको मार्चमा भियतनाम कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिव नुयेन फु त्रङले यस प्रायद्वीपमा गर्नुभएको भ्रमण र सो समयमा भएको २२ बुँदे सम्झौताले उक्त सम्बन्धलाई अझ बढी सुदृढ गर्न मद्दत पुगेको छ । विगत केही महिनादेखि सो सम्झौताको कार्यान्वयन सुरु भएको छ ।
यो गहिरो मित्रता समयको परीक्षामा उत्तिर्ण हुँदै आएको छ । एउटा ठोस सम्बन्ध निर्माण भएको छ, हाम्रो जनमुक्ति संग्रामका कठिन वर्षहरूमा खारिएको छ ।
क्युवा र भियतनाम एउटा ऐतिहासिक संयोगका आधारमा जोडिएका छन्, किनभने दुवै देशका लागि मई १९ एक महत्त्वपूर्ण मितिका रूपमा रहेको छ, जुन दिन सन् १८९५ मा युद्धको क्रममा जोसे मार्टीको मृत्यु भएको थियो र त्यसको ठिक पाँच वर्षपछि महान् क्रान्तिकारी हो ची मिन्हको भियतनामको एक दुर्गम गाउँमा जन्म भएको थियो ।
फिडेल र हो ची मिन्ह कहिल्यै एक अर्कोसँग भेट हुन सक्नुभएन, परन्तु उहाँहरू न्यायको विचार, आफ्नो देशका जनतालाई मुक्त गर्ने इच्छा, संघर्षप्रति उहाँहरूको प्रतिबद्धता, महामानवहरू एवम् वास्तविक नेताहरूमा पाइने र अरुलाई प्रवाहित गर्नसक्ने फराकिलो विद्वता मार्फत जोडिनु भएको थियो ।
यिनै सिद्धान्तहरूले भियतनामी र क्युबाली जनता बिचको सम्बन्धलाई बाँधिरहेको छ र नयाँ पुस्ताको साथमा यी विचारहरूलाई दैनिक जीवनको वास्तविकतामा परिणत गर्दै, तिनैलाई केन्द्रीकृत गर्दै तथा सम्पूर्ण मानवजातिका लागि हामीले निर्माण गर्न चाहेको र निर्माण गरिरहेको संसारको स्वयम् अनुभव गर्दै अगाडि बढिरहेका छन्।
(प्रस्तुत सामग्री क्युबाका लागि भियतनामका राजदुत न्युयेन त्रङ थानले ग्रान्माका लागि डायना क्याबेलारा ट्रुजिल्लोसँग गरेको कुराकानीमा आधारमा तयार गरिएको हो।)
(स्रोतः ग्रान्मा अन्तर्राष्ट्रिय । अनुवादः नहेन्द्र खड्का)
