काठमाडौं। नेपालको दुई दिने राजकीय भ्रमणमा रहनुभएका चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ र नेपालका प्रधानमन्त्री के पी शर्मा ओलीको उपस्थितिमा नेपाल र चीन बीच २० वटा महत्त्वपूर्ण सहमति भएका छन् । जसमा सीमा व्यवस्थापनदेखि शिक्षा र पूर्वाधार विकासका एजेण्डाहरु रहेका छन् ।
नेपालका सरकार प्रमुख र चीनका राष्ट्राध्यक्षको तहमा प्रतिनिधिमण्डलस्तरीय औपचारिक वार्ता सम्पन्न भएपश्चात ती समझदारी भएका हुन्। चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङ र प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आआफ्नो मुलुकको प्रतिनिधित्व गरेको उक्त वार्तामा नेपाल–चीन सम्बन्धका सबै पक्षमा केन्द्रित रहेर विचारविमर्श भएको थियो।
वार्ता समाप्त भएसँगै राष्ट्रपति सी र प्रधानमन्त्री ओलीको उपस्थितिमा चीन र नेपालबीच गृह, परराष्ट्र, भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात, कृषि तथा पशुपन्छी विकास, उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालय, काठमाडौँ महानगरपालिकालगायत सरकारी निकायसँग साझेदारी गर्नेसम्बन्धी १८ सम्झौतापत्र र दुई लेटर अफ एक्सचेञ्जमा हस्ताक्षर भएको छ।
हस्ताक्षरपछि ती सम्झौतापत्र दुवै देशका परराष्ट्रमन्त्री, अर्थसचिव, गृह, परराष्ट्र सचिवलगायत सम्बन्धित मन्त्रालयका सचिव एवं नेपालका लागि चिनियाँ राजदूतले आदानप्रदान पनि गरेका थिए। आज भएको समझदारी नेपालको विकास र समृदिमा कोषेढ्ंगा सावित हुने विश्वास गरिएको छ ।
हेर्नुहोस् के के भए सम्झौताहरुः
१. सीमा व्यवस्थापन प्रणालीमा नेपाल सरकार र जन गणतन्त्र चीन बीचको सम्झौता।
२. नेपाल सरकार र जन गणतन्त्र चीन बीचको एक्सचेन्ज र प्रशासन क्षमता अभिवृद्धिमा सहयोग।
३. आपराधिक मामिलामा पारस्परिक कानुनी सहयोगका बारे नेपाल र जन गणतन्त्र चीन बीचको सन्धि।
४. नेपाल र चीनको बीचमा सगरमाथा /चोमोलोङमा संरक्षण सहयोगमा सम्झौता पत्र।
५. नेपालको राष्ट्रिय योजना आयोग र जन गणतन्त्र चीनको राष्ट्रिय विकास तथा सुधार आयोग बीच उत्पादनशील क्षमतामा लगानी र सहयोगका मुख्य परियोजनाहरुलाई प्रबर्द्धन गर्ने सहमति पत्र।
६. चेङदूमा नेपालको वाणिज्य दूतावास स्थापना गर्न नोटको आदानप्रदान।
७. नेपालको भौतिक पूर्वाधार र यातायात मन्त्रालय र जन-गणतन्त्र चीनको यातायात मन्त्रालय बीच चीन-नेपाल क्रस-सीमा रेलमार्ग परियोजनाको सम्भाव्यता अध्ययन।
८. काठमाडौं महानगर नेपाल र बहिनी-शहर सम्बन्ध स्थापनाको बारेमा जनगणतन्त्र चीनको नानजिङ शहर बीच सम्झौता।
९. बुटवल उप-महानगर नेपाल र बहिनी-शहर सम्बन्ध स्थापनाको बारेमा जन गणतन्त्र चीनको शीआन शहर बीच सम्झौता।
१०. नेपाल सरकारको स्वास्थ्य र जनसंख्या मन्त्रालय र जन गणतन्त्र चीनको परम्परागत चिनियाँ औषधीको राष्ट्रिय प्रशासन बीच पारम्परिक चिकित्सासम्बन्धी सहमति।
११. प्रकोप जोखिम न्यूनीकरण र आपतकालीन प्रतिक्रियामा सहयोग पुर्याउने सम्बन्धमा नेपालको गृह मन्त्रालय र जन गणतन्त्र चीनको आपतकालीन व्यवस्थापन मन्त्रालयबीच सहमति।
१२. जन गणतन्त्र चीनको सर्वोच्च व्यक्तित्वको प्रचारक र नेपालको महान्यायाधिवक्ताको कार्यालय बीचको सहकार्य सम्बन्धमा सहमति।
१३. त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा कन्फ्युसियस कालेज स्थापना गर्ने सम्बन्धमा नेपालको त्रिभुवन विश्वविद्यालय र चीनको कन्फ्युसियस संस्थानको मुख्यालय बीच सहमति।
१४. नेपाल सरकारबाट चीनमा सिट्रस फल निर्यातका लागि फाइटोसनेटरी आवश्यकताहरूको प्रोटोकल नेपाल सरकारको कृषि विभाग र जन गणतन्त्र चीनको भन्सार विभागको सामान्य प्रशासन बीच।
१५. उद्योग, वाणिज्य र नेपाल सरकारको आपूर्ति मन्त्रालय र जन गणतन्त्र चीनको वाणिज्य मन्त्रालयबीच व्यापारमा संयुक्त कार्य समूहको स्थापना सम्बन्धमा सम्झौता।
१६. नेपालमा चीन-सहायता भूकम्प निगरानी नेटवर्क परियोजनाका लागि डेलिभरी र स्वीकृति प्रमाणपत्र।
१७. नेपालको अर्थ मन्त्रालय र जन गणतन्त्र चीनको वाणिज्य मन्त्रालय बीच लगानी सहयोग कार्य समूह स्थापना गर्न सम्झौता।
१८. टनेल निर्माण सहयोग सम्बन्धमा नेपालको अर्थ मन्त्रालय र चीन अन्तर्राष्ट्रिय विकास सहयोग एजेन्सी बीच सम्झौता।
१९. सीमा सुरक्षा उपकरण र कार्यालय उपकरणका लागि पत्रको आदान प्रदान।
२०. काठमाडौं उपत्यकामा चीन-सहायता नगरपालिका खानेपानी सुधार परियोजनाको सम्भाव्यता खोजीका लागि बैठकको माइनट।
